ARAŞTIRMA SÜREÇ VE TEKNİKLERİ
GİRİŞ
Problem, amaç, önem, varsayımlar ve sınırlılıklar bu bölümde yer alır.
1. Problem
Giderilmek istenen her güçlük bir problemdir. Güçlüğün giderilmek istenmesi için insanı fiziksel veya düşünsel yönden rahatsız etmesi gerekir. Örneğin; hastalık, yorgunluk, başarısızlık gibi durumlar birer problemdir. Araştırma açısından bir durumun problem olması için;
- kararsızlık durumu birden çok olası çözüm yolu </LI>
· Bireyi fiziksel ya da düşünsel yönden rahatsız eden, kararsızlık ve birden çok çözüm yolu olasılığı görülen her durum bir problemdir.
· Araştırılabilecek pek çok problem vardır. Ancak bunlardan birinin seçilebilmesi için onun önemli ölçüde hissedilmesi gerekir, özel çaba, merak ve duyarlılık ister.
· Problem seçerken doğa ve toplum gibi ana kaynaklar yanında önceki araştırmacıların hazırladıkları raporlar, araştırma ansiklopedileri, tezler, dergiler başvurulabilecek önemli kaynaklardır.
· Problem belirlenirken literatür taraması yapılır. Bu yolla problem daha iyi tanınmış olur.
· Uygun problem seçimi aşamalı bir yaklaşımla olur. Önce genel alan sonra giderek daraltılan problem dilimi belirlenir. Bu aşamada araştırmaya bir isim verilir. Araştırmanızın isminin kısa, öz ve çalışmanızı yansıtıcı şekilde olması uygundur. Problem seçerken genel ve özel ölçütler kullanılır.
- Genel ölçütler:
Ø Çözülebilirlik: Problem araştırma ile çözülebilir mi?
Ø Önemlilik: problem önemli mi? Problemin çözümü ile sağlanan yarar nedir?
Ø Yenilik: problem yeni mi? Problem daha önce çözülmemiş mi?
Ø Etik kurallarına uygunluğu
- Özel ölçütler:
Ø Alanda yeterlik: araştırmacının araştırılan konuya ilişkin bilgisi araştırma sonuçlarını değerlendirmeye yeterli mi?
Ø Yöntem ve tekniklerde yeterlik: araştırmacı verilerin toplanması ve değerlendirilmesinde gerekli yöntem, ölçme, istatistik ve bilgi işlem bilgisine sahip mi?
Ø Veri toplama izni: verilerin toplanmasına izin verilecek mi?
Ø Zaman ve olanak yeterliği: araştırmanın tamamlanabilmesi için gerekli zaman, eleman, mali güç var mı ya da sağlanabilir mi?
Ø İlgi yeterliği: probleme duyulan ilgi, bütün güçlükleri karşılamaya ve sonucun getirebileceği eleştirilerden korkmadan araştırmayı yürütmeye yeterli mi?
Problemin tanımlanması
- Bütünleştirme Sınırlandırma Tanımlama </LI>
Değişkenlerin Belirlenmesi
- Bağımlı değişken: bir tür sonuç olup araştırmacıyı rahatsız eden ve açıklanması istenen durumdur. Bağımsız değişken: bağımlı değişken üzerindeki etkisinin öğrenilmek istendiği uyarıcı değişkendir. </LI>
Örnek: “öğrenci başarısını etkileyen faktörler” isimli araştırmada
Bağımlı değişken: başarı; bağımsız değişken: zeka düzeyi, değişik çalışma alışkanlıkları
İlgili kaynakların taranması:
· Araştırma problemi için iki kaynak vardır. Kitaplar ve araştırma raporları
· Araştırılan konunun o ana kadar hangi yönleri ile ve nasıl incelendiği, hangi gelişmişlik düzeyinde bulunduğu, problemin çözümü için hangi yönlerde ve ne tür çalışmalara gerek olduğu, bunların yapılabilirlik düzeyinde bulunduğu kuramsal ve pratik yönleri ile belirlenir.
· Kaynaklardan alınacak her bilgi belirli bir amacı gerçekleştirir nitelikte olmalıdır.
· Kaynak olarak verilen çalışmalardan her biri konuya yakınlık ve önem derecelerine göre ya ayrı paragraflarda ya da bir arada özetlenir.
2. Amaç:
Araştırma probleminin en somutlaştığı yer amaçlardır. Amaçlar ne? Nasıl? Niçin? Gibi sorularla ilgili olup, değişkenleri ve ilişkileri sorgulama ifadeleridir. Soru cümlesi şeklinde veya hipotez şeklinde ifade edilebilir.
3. Önem:
Soruların niçin cevaplandırılmak istendiği sorusunun cevabıdır.
“beslenme ile zeka”- “zeka ile okul başarısı” araştırmanın amacı olsun.
Araştırmanın önemi: bu iki ilişki durumuna göre devlet yatırımlarının eğitime ve halkın beslenmesini geliştirici önlemlere ağırlık verecek biçimde dağıtımı için bir öneri geliştirmek olabilir.
4. Varsayımlar:
Araştırmada bazı başlangıç noktalarının ayrıca kanıtlanmasına gerek görülmeden doğru olarak kabul edilmesidir.
5. Sınırlılıklar:
Araştırmacının ideal gördüğü ve normal olarak yapmak isteyip de çeşitli nedenlerle vazgeçmek zorunda kaldığı durumlardır. Eğitimde değerlendirme sistemi incelenirken tüm sistem yerine yalnızca liselerdeki uygulamanın ele alınması bir sınırlılıktır.
Proje hazırlama ders notları
A) Bilginin Tanımı : Suje ile obje arasındaki ilişkiye bilgi denir. İnsanın, varlığı bilme, tanıma ve anlama sonucu ortaya çıkan ürüne bilgi denir. Burada suje bilen yani insandır. Obje ise bilinen yani varlığın kendisidir.
B) Bilgi Çeşitleri
a) Gündelik Bilgi : İnsanın günlük yaşamında bir-iki tecrübeden genellemelere ulaşması şeklinde ortaya çıkan bilgidir. Örneğin, midesi ağrıyan birinin kekiği kaynatıp içtikten sonra ağrısının geçmesi üzerine Kekiki suyunun mide ağrısına yararı olduğu kanısına varması gibi
A) Bilginin Tanımı : Suje ile obje arasındaki ilişkiye bilgi denir. İnsanın, varlığı bilme, tanıma ve anlama sonucu ortaya çıkan ürüne bilgi denir. Burada suje bilen yani insandır. Obje ise bilinen yani varlığın kendisidir.
B) Bilgi Çeşitleri
a) Gündelik Bilgi : İnsanın günlük yaşamında bir-iki tecrübeden genellemelere ulaşması şeklinde ortaya çıkan bilgidir. Örneğin, midesi ağrıyan birinin kekiği kaynatıp içtikten sonra ağrısının geçmesi üzerine “Kekik suyu mide ağrısına iyi gelir demesi.
Özellikleri :
# Gündelik bilgi düzensizdir.
# Özeldir.
# Genel geçerliliği yoktur.
# Doğruluğu kesin değildir.
b) Teknik Bilgi : İnsanın günlük yaşamını kolaylaştırmak amacıyla araç gereç yapımı ile ilgili bilgidir. İki türlü teknik bilgi vardır.
# Gündelik bilgiye dayalı teknik bilgi : İnsanın gündelik yaşantısındaki tecrübelere dayanarak araç gereç yapmasıdır.
# Bilimsel bilgiye dayalı teknik bilgi : Bilimsel verilerden yararlanarak araç gereç yapılaması ile ilgili bilgidir.
c) Sanat Bilgisi : İnsanın çevresindeki olaylar ya da nesneler karşısındaki duygulanımlarını, heyecanlarını değişik biçimlerde ifade etmesiyle ortaya çıkan bilgidir. Örneğin edebiyat, resim müzik alanlarındaki eserler gibi.
d) Dini Bilgi : Tanrının insanlara peygamberler aracılığıyla, vahiy yoluyla bazı emir ve yasaklar bildirmesi şeklindeki bilgidir. Kutsal olanla bunun karşısındaki insanın konumunu ifade eder. Dinsel bilgiye kesin iman ile inanılır, eleştirisi yapılamaz.Mutlak gerçekliği inceler.
e) Bilimsel Bilgi : Bilimsel yöntem ve akıl yürütme yoluyla varlıklar hakkında elde edilen bilgidir.
Bilimler üç gruba ayrılır:
# Formel bilimler, mantık, matematik gibi.
# Doğa bilimleri,fizik, kimya astronomi gibi.
# İnsan bilimleri, psikoloji, sosyoloji, antropoloji gibi.
Özellikleri :
# Bilimsel bilgi nesneldir. Bireyden bireye değişmeyip herkes için aynıdır.
# Evrenseldir. Bilim herhangi bir milletin, ırkın malı değil bütün bir insanlığın malıdır.
# Akla ve mantığa dayalıdır. Bilimsel olan akılsaldır. Akılsal olan bilimseldir.
# Merak ve hayret sonucu ortaya çıkar.
# Yığılan ve ilerleyen bir bilgidir.
e) Felsefi Bilgi : Felsefi düşünce ile genel geçer ve kesinlikten uzak ama önyargısız, iyi temellendirilmiş, güvenli ve tutarlı olarak ortaya konan bilgidir.
Özellikleri :
# Her sorunu aklın süzgecinden geçirir.
# Açıklamalarında bitmişlik ya da kesinlik yoktur.
# Filozofun kişiliği önemli rol oynar.
# Sistemli, düzenli ve birleştirilmiş bir bilgidir.
PROJE HAZIRLAMA DERS NOTLARI
Proje nedir? insan ihtiyaçlarını karşılayacak mal ve hizmetlerin (faydaların) üretimini sağlayacak yeni birimlerin oluşturulması amacıyla kaynakların (proje maliyeti) belli bir sistematik çerçevesinde harcanmasıdır
Projelerin özellikleri
Projelerin ekonomik ömürleri 15 yıl ile 50 yıl arasında değişmektedir. Eğer yeterli bakım sağlanırsa bazı projeler sürekli olarak da hizmet edebilir.
Kaynak kullanarak fayda elde etmek üzere gerçekleştirilen ve karmaşık bir yapıya sahip etkinliklerden oluşan projelerin oldukça önemli dışsal etkileri de olabilmektedir.
Bir değişim aracı olan proje, bir ülkenin kalkınma amaçlarının gerçekleştirilmesine katkı sağlamak üzere politik karar almadan başlayarak kaynak bileşimini ve düzeyini değiştirmeye kadar sürdürülen eşgüdümlü eylemlerin tamamıdır.
Projeler, faydalı mal ya da hizmet üretiminde kullanmak amacıyla arazi düzenleme, binalar ve diğer yapılar, makina-donanım vb. içeren yeni ya da ek üretim kapasiteleri yaratırlar.
Projeler, kısıtlı kaynakların vazgeçilmez bir biçimde belli bir alana bağlanmasına neden olurken bu kaynakların başka alanlarda kullanılmasını da engellemiş olurlar
Çok büyük miktarlarda kaynak ihtiyacı olan bazı büyük projelerin ( Güney Doğu Anadolu Projesi vb.) planlanması, değerlendirilmesi ve uygulamasının izlenip koordine edilmesi için özel düzenlemeler gerekir.
Projelerin tamamı, birleştirilmiş devlet bütçesinden finanse edilemez ve sık sık farklı finansman yollarından yararlanılır. Bunlar;
n kamu iktisadi teşebbüslerince yaratılan kaynakların kendi yatırımlarının finansmanında kullanılması,
n bütçe dışı fonlardan ya da yerli kalkınma bankalarından yararlanılması,
n dış ülkelerden ve uluslararası kalkınma bankalarından kredi sağlanması,
n projenin tam olarak ya da ortaklık şeklinde yabancı sermayeye açılması,
n yap-işlet-devret modelinin uygulanması ve finansal kiralama olarak özetlenebilir
Projelerin sınıflandırılması
Projeler, yürütücü kuruluşları bakımından:
n kamu projeleri ve özel sektör projeleri
Projeler, amaçları bakımından:
n kar amacı güden projeler, kar amacı gütmeyen projeler (kamu sektörü tarafından yürütülen sosyal amaçlı altyapı projeleri vb.) ve faydaları çoğu kez ölçülemeyen araştırma projeleri.
Projeler, üretime yaptıkları katkı biçimi bakımından:
n altyapı projeleri ve doğrudan üretken projeler.
n Altyapı projeleri:
n ekonomik altyapı projeleri (karayolları, demiryolları, havaalanları, limanlar, enerji vb.) ve sosyal altyapı projeleri (eğitim, sağlık, konut, içme suyu, kanalizasyon vb.)
Projeler üretilecek mal ve hizmetin yer aldığı sektöre göre;
n tarımsal projeler, madencilik projeleri, imalat sanayi projeleri, enerji projeleri, ulaştırma-haberleşme projeleri, eğitim projeleri, sağlık projeleri, turizm projeleri
Yatırım projeleri nitelikleri açısından yediye ayrılabilir:
n 1. Etüd Projeleri
n 2. Yeni Yatırım Projeleri,
n 3. Tevsi Projeleri, (bir tesisin mal ve hizmet üretim kapasitesini artırmak)
n 4. İdame ve Yenileme Projeleri, (bakım-onarım)
n 5. Tamamlama ve Darboğaz Giderme Projeleri,
n 6. Modernizasyon ve İyileştirme Projeleri,
n 7. Araştırma-Geliştirme Projeleri.
Proje Planlama Aşamaları:
Proje oluşturma
Proje hazırlama
Proje analizi ve seçimi
Proje uygulaması izleme ve değerlendirme
İşletmeye Geçiş ve Tamamlama Sonrası Değerlendirme
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder